Sert Su Nedir?

Hayatın anlamı olan suyun bileşimini tanımlamak için kullanılan ölçütlerden biri de sertlik. Suyun sertlik derecesinin insan sağlığına bilinen bir etkisi olmamasına rağmen sanayide su kullanılan cihazların bozulmasına sebep olduğu için sertliğin belirlenmesi ve gerekire giderilmesi önemlidir.

Suyun sertlik derecesini belirleyen şey içerdiği çok değerlikli katyon, yani (+2) ya da daha fazla değerlikli iyon miktarıdır. Sertlik suyun içerdiği Ca+2 ve Mg+2 iyonlarının toplam derişiminin minimol/lt olarak ifade edilmesiyle belirtilir. Toplam derişimi 0,6 mmol/lt’den az olan sular yumuşak, 0,6 mmol/lt ile 1,2 mmol/lt arasında olan olan sular kısmen sert, 1,2 mmol/lt ile 1,8 mmol/lt arasında olan sular sert, 1,8 mmol/lt’den fazla olan sular ise çok sert olarak sınıflandırılır.

Sert suyun kullanıldığı cihazlarda oluşan kireç tortuları yüzünden cihazlar bozulabilir. Bu sebeple sanayide kullanılan suyun sertliğinin giderilmesi önemlidir. Suda çözünmüş kalsiyum ve magnezyum iyonlarının kaynağının kalsiyum bikarbonat ve magnezyum bikarbonat olduğu durumlarda, suyu kaynatarak kalsiyumun ve magnezyumun karbonat bileşikleri şekline çökelmesi sağlanabilir.

Çökeltiler süzüldükten sonra geriye kalan su soğuduğu zaman sertliği giderilmiş olur. Bu yüzden bikarbonat içeren suların sertliği “geçici sertliktir”. Kalsiyum ve magnezyum iyonlarının kaynağının sülfat bileşikleri olduğu durumlarda ise kaynama çökelti oluşumuyla sonuçlanmayacağı için suyun sertliği kaynatılarak giderilemez. Böyle suların sertliği “kalıcı sertlik” olarak adlandırılır. Yine de, yapılan adlandırmaya rağmen, bu suların sertliği başka kimyasal süreçlerle giderilebilir.

Hüseyin Can ÇALIŞAN