Sav

Özellikleri:

* "Sav" olarak adlandırılan bu ürünler bugünkü anlamda atasözüdür.


* Uzun gözlem ve deneyimlerin sonucunda söylenmiş, gerçekleri yansıtan sözlerdir.


* Divanü Lügati't-Türk'te yer alan sav örneklerinden bazılarını buraya alalım.


* Bu savların bir kısmı günümüzde atasözü olarak bilinip kullanılmaktadır.



Sav Örnekleri:

Aç ne yemes, tok ne times

Ağılda oğlak toğsa arıkta otı öner

Alın arslan tutar - Süçin oyuk tutmas

Anası teflük yufka yapar, oğlı tetik koşa kapar

Avcı nice al bilse adığ anca yol bilir.

Kaynar öküz keçiksiz bolmas

Kişi alası içtin - Yılkı alası taşdın

Közden yırarsa könülden yeme yırar

Kuş kanatın er atın

Künde irük yok, beğde kıyık yok

Öd keçer kişi tuymas - Yalnğuk oğlı mengü kalmas

Ot tütünsüz bolmas - Yeğit yazuksı bolmas

Tay atatsa at tınur - Oğul eredse ata tınur




Günümüz Türkçesiyle:

Aç ne yemez, tok ne elemez.

Ağılda oğlak doğsa ırmakta otu biter.

Hileyle arslan tutulabilir, zorla höyük bile tutulmaz.

Anası, kurnaz, yufkayı (ince) yapar; oğlu, çevik, (yapılanı) çifte kapar.

Avcı ne kadar hile bilse ayı o kadar yol bilir.

Coşkun ırmak geçitsiz olmaz.

İnsan alası içinde, hayvan alası dışında.

Gözden ırak olan gönülden de ırak olur.

Kuş kanadıyla, er atıyla.

Güneşte çatlak olmaz; bey (sözünde) caymak olmaz.

Zaman geçer kişi duymaz; Âdemoğlu bakî kalmaz.

Ateş dumansız olmaz; yiğit günahsız olmaz.

Tay büyürse at dinlenir; oğul büyürse ata dinlenir.