| Yazar | Mesaj #18869 20-01-2010 17:40 GMT+2 saat | |||||||
|
| Tecrübe Puanı.: 0% |
Ruh Hali: Belirtilmedi.
|
| Mesaj |
| Şehir: |
Ülke:  |
| Meslek: |
| Yaş: |
AMD, ATI Radeon ekran kartlarıyla sıkı bir çıkışta. Ekran kartlarının hemen arkasından işlemciler de geliyor -belki de gün bitmeden onu da okuyacaksınız bu sayfalarda- ama şu anda 40 nm üretim tekniğiyle üretilmiş Radeon HD 4770'i taze taze inceliyoruz. Her zamanki gibi detaylı incelememizde 110$'lık Radeon HD 4770'in çok konuşulan 128 bit bellek arabirimine karşılık GDDR5 belleklerinin ne tür bir performans getirdiğini, kartın diğer ayrıntılarıyla birlikte performans testlerini ve başarılı overclock sonuçlarını okuyacaksınız.
RV740 yongası ve Radeon HD 4770
Örnek kartın genel özelliklerini hemen verelim ki merakınız biraz yatışsın. Yazıda ilerledikçe daha fazla ayrıntı bulacaksınız.
AMD/ATI Radeon HD 4770
Çekirdek kod adı: RV740
Üretim tekniği: 40 nm
Transistör sayısı: 826 milyon
Paralel işlemci sayısı: 640
Doku birimi sayısı: 32
ROP sayısı: 16
Çekirdek hızı: 750 MHz
Bellek hızı: 800 MHz (efektif 3200 MHz ya da MT/s)
Bellek tipi: GDDR5
Bellek miktarı: 512 MB
Bellek arabirimi: 128 bit
En yüksek kart gücü: 80 Watt
Kullanıcıların en çok merak ettiği konu, 128 bit bellek arabiriminin yeterli gelip gelmeyeceği. Aslında çoğu kullanıcı bellek performansının sadece bit sayısına bağımlı olduğunu düşündüğü için "128 bit yetmez" diye erken bir sonuca varıyor.
İşin püf noktası, bellek arabirimi 128 bit tutulurken, GDDR5 belleklerin kullanılması. GDDR5'in efektif çalışma hızı, çalışma frekansının dört katı. GDDR3'te ise bu değer çalışma frekansının iki katı olarak gerçekleşiyor. Yani 1000 MHz hızında çalışan GDDR5 belleğin arabirimden veri aktarım performansı, yine 1000 MHz ile çalışan GDDR3 belleğin tam iki katı. Bir başka deyişle, aynı frekansta 128 bit bellek veriyoluna sahip GDDR5, 256 bit veriyolundaki GDDR3'ten yavaş değil. Bu konuyu ekran kartı bellek bantgenişliğini açıkladığımız şu rehberimizde işlemiştik.
Radeon HD 4770, AMD/ATI'ye göre Radeon HD 4830'un yerini almak üzere geliyor.
Bu grafiği daha önce Radeon HD 4890 incelemesinde, 4770'i kırparak vermiştik. Yayın yasağı kalktığına göre şimdi kırpıp vermemize gerek yok. Radeon HD 4770'in hedeflenen fiyatı 99$'dı. Bu fiyat seviyesinin bir özelliği var.
AMD/ATI'nin yine daha önce paylaştığı grafiklere göre 100$ seviyesi talebin en yüksek değerlere çıktığı yerlerden biri. En çok grafik kartı 50$ seviyesinden satılıyor -sırf görüntü versin diye yani; bunların yukarısında ise giriş seviyesi oyun sistemleri için 100$ düzeyindeki ekran kartları çok satılıyor. Yukarıya doğru çıktıkça azalan talep şu anda Radeon HD 4890'ların (ya da NVIDIA tarafında GeForce GTX 275'lerin) bulunduğu yerde çok daha kısa bir zirve daha yapıyor ama oyun amaçlayan kullanıcıların pekçoğu yine 100$'lık ekran kartlarına rağbet ediyor.
Bu fiyat seviyesi talebin yüksekliği dışında, giriş seviyesi oyun sistemlerine girdiği için bir özellik daha içeriyor. İçinde bulunduğumuz dönem gibi küresel ekonomik sorun zamanlarında kullanıcılar bu segmente daha da yaklaşıyorlar. Oyun oynamak isteyen kullanıcıların da bütçeleri daralıyor ve bu segmentteki kartlardan daha düşüklerinde oyunlar ya çok düşük kalite, ya da slayt gösterisi hızında çalıştığı için oyuncu, en azından doğru düzgün oyun oynayabileceği kartlardan birini almaya çalışıyor.
Bu segmentte AMD/ATI'nin iki oyuncusu vardı. Radeon HD 4670'lerin pahalı modelleri 100$'ın altına doğru uzanırken, Radeon HD 4830'ların ucuz modelleri de 100$'ın biraz üzerinden yukarı doğru uzanıyorlar. Hemen Radeon HD 4830'un üzerinde ise Radeon HD 4850 bulunuyor. Tüm bu kartların karşısında Yeşil Takım, yani NVIDIA'nın aşağıdan yukarıya GeForce 9600GT, GeForce 9800GT, GeForce 9800GTX ve özdeşi GeForce GTS 250 bulunuyor. Bir tabloyla teknik özelliklerine bakalım.
* Bu değerler bizim test örneğimize ait. Radeon HD 4670'in DDR3 ve GDDR3 bellekli modelleri de bulunuyor.
Teste bizzat katılmamasına rağmen tabloya GeForce GTS 250'yi de koyduk. Özelliklerine iyi bakın: Bu kart, GeForce 9800GTX+'in yeniden etiketlenmişi. Yani biz de bu testte 9800GTX'i test ederek aynı zamanda GTS 250'yi de test etmiş oluyoruz.
Karşılaştırmalı tablo Radeon HD 4770'le AMD/ATI'nin bir taşla kuş katliamı yapma niyetini ortaya koyuyor. Birinci kuş bir tür pozisyon kapama. Radeon HD 4670 bizim ekonomik oyun sistemleri için önerdiğimiz en düşük kart oluyor genelde; her seferinde de biraz daha para verebiliyorsanız 9600GT'ye bakın diyoruz çünkü 9600GT daha yüksek performans getiriyor. Bunda 9600GT'nin bellek bantgenişliği pay sahibi. Radeon HD 4770 bellek bantgenişliğini GeForce 9600GT'yle yarışır seviyeye getiriyor. Ayrıca artan paralel işlemci/ROP/Doku ünitesi sayıları da kartın işlem gücünü yukarı taşıyor.Radeon HD 4770, ünite sayısı olarak Radeon HD 4830'la aynı rakamlara sahip.
İkinci kuş bu ünite sayılarıyla ilgili olarak, muhtemelen Radeon HD 4830'un olması gereken ama o zaman olmayan duruma geliş. Radeon HD 4830, teknik olarak bir Radeon HD 4800 serisi kart. Direkt AMD'den gelen böyle bir bilgi olmasa da tabloyu yorumlarsak, büyük ağabeyleri Radeon HD 4850/4870'le aynı sayıda transistör içermesine rağmen bazı birimleri kapatılarak piyasaya sürülüyor. Çift ya da üç çekirdekli Phenom/Athlon'ları düşünün. Yani AMD/ATI, maliyet açısından bir Radeon HD 4800 kart üretip, bunu ancak Radeon HD 4600 serisinin üst modellerinden biraz daha pahalıya satabiliyor. Radeon HD 4770'in tasarımında paralel işlemci/ROP/Doku ünitesi sayısı Radeon HD 4830'la aynı kalıyor, ama transistör sayısı düşüyor. Bu yonga başına maliyetten tasarruf.
Diğer bir tasarruf yöntemi bellek arabirimi. Neden bellek arabirimi 128 bit kalmış sorusunun yanıtı bu: Bellek arabirimini geniş yapmak maliyet demek. AMD/ATI bellek arabirimini 128 bit tutarak bu maliyetten kurtuluyor ve yerine GDDR5'le aynı bellek bantgenişliğini yakalıyor. Tabii bu noktada GDDR5 bellek fiyatları da bir faktör.
40 nm üretim tekniğini sona sakladık. AMD/ATI, Radeon HD 4770'le 40 nm üretim tekniğine geçiyor -aslında kartın duyurularında "Dünyanın ilk 40 nm grafik yongası" söylemleri de tam buradan geliyor. 40 nm üretim tekniği AMD/ATI için başka bir tasarruf kapısı. Radeon HD 4770'in RV740 kod adlı çekirdeğinin yüzey alanı 137 milimetrekare. Bunda azalan transistör sayısının yanında küçülen üretim tekniğinin de büyük payı var. Karşılaştırmak isteyene, Radeon HD 4800 ailesinin RV770 çekirdeğinin 270 milimetrekare gibi bir alana sahip olduğunu söyleyelim.
Ancak 40 nm üretim tekniği tabii aynı zamanda kullanıcıya yarayacak. Küçülen üretim tekniği ile daha az güç tüketen, daha az ısınan ve potansiyel olarak daha fazla overclock edebildiğimiz bir işlemci bekleyebiliriz. Zaten bu küçük canavar(*) da epeyce potansiyel taşıyor.
Yeterli olduğunu yazıyoruz ama grafikler daha güzel açıklayacaktır. Önce, ekran kartı bellek arabirimiyle ilgili yazımızdan alıntılayalım:
Ekran kartlarının bellek arabirim performansı temel olarak iki parametreden etkilenir: Bit sayısı olarak belirtilen veriyolu genişliği VE efektif bellek hızı. İlki zaten özellik listelerinde hemen göze çarpanlardan biri; Radeon HD 4800 serisinde 256 bit, GeForce GTX 260'larda 448 bit gibi. Diğeri ise bellek tipi ve çalışma frekansıyla ilgili.
Veriyolu genişliği, her aktarımda (transferde) kaç bitlik verinin geçtiğini gösterir. 256 bit bellek veriyoluna sahip bir ekran kartı için, bellekle grafik işlemcisi arasında her aktarımda 256 bit, bir başka deyişle 32 Bayt (Byte) veri iletilir (bit ve byte gibi terimlerin ilişkilerini burada açıklamıştık). Efektif frekans ise bu aktarımlardan saniyede kaç tanesinin gerçekleştiğidir. MHz ya da GHz ile belirtilir(*).
Bellek arabirim bantgenişliği, ekran kartının işlemcisi ile belleği arasında saniyede aktarılabilen toplam veri miktarı olup, bellek veriyolu genişliğinin Byte cinsinden değerinin efektif frekansla çarpılmış hali olarak ifade edilir. Bellekle grafik işlemcisinin haberleşmesinin hızlı olması da ekran kartının performansını artıran bir etkendir.
* Ayrım yapmak açısından efektif frekansı "MTransfer/s", ya da MT/s cinsinden de ifade edebiliriz.
Yani? Bellek arabirimini tanımlamak için, bit sayısını söylemek yeterli değil. Bellek aktarım frekansını da vermelisiniz. Alternatif olarak, ekran kartı özellik listelerinde yukarıda verdiğimiz hesaplamanın hazır yapılmış olanını bulabilirsiniz. "Bellek bantgenişliği" (Memory Bandwidth) gibi bir ifade olarak, GB/s birimiyle geçen bu değer size bellek arabiriminin kaç bit olduğundan ya da ne tür bellek kullanıldığını bilmeseniz bile bellek performansı hakkında fikir edinme olanağı tanır.
Şimdi yukarıda grafiklerini verdiğimiz kartların standart hallerinde bellek performanslarını karşılaştıralım.
Kartların bellek bilgileri
Radeon HD 4850: 256 bit GDDR3, 1986 MHz efektif frekans
Radeon HD 4830: 256 bit GDDR3, 1800 MHz efektif frekans
Radeon HD 4770: 128 bit GDDR5, 3200 MHz efektif frekans
Radeon HD 4670: 128 bit GDDR4, 2200 MHz efektif frekans
GeForce 9600GT: 256 bit GDDR3, 1800 MHz efektif frekans
GeForce 9800GTX+: 256 bit GDDR3, 2200 MHz efektif frekans
GeForce GTS 250: 256 bit GDDR3, 2200 MHz efektif frekans
Radeon HD 4770'i önce fiziksel incelemeye alıyoruz.
Bizdeki örnek böyle basit bir soğutmaya sahipti.
Soğutucu kartın tamamını kaplamıyor ama yine de taktığınız yerin yan tarafındaki slotu devredışı bırakabiliyor. Bellekler de ısı dağıtıcı bloktan nasiplerini almamışlar. Çok şükür fazla ısınmıyorlar.
Aile fotoğrafı: Solda Radeon HD 4830 örneğimiz, sağda (özel soğutmalı da olsa) Radoen HD 4670 örneğimiz. Ortanca kardeş Radeon HD 4770 ortada. Radeon HD 4670'ten büyük, Radeon HD 4830'dan küçük.
Radeon HD 4830'un soğutmasıyla karşılaştırma.
http://galeri.pclabs.com.tr/cache/radeon-hd-4770/radeonhd477009.jpg_600.jpg
Örnek kartta iki DVI, bir de S-Video çıkışı vardı.
Kartın arka tarafı. Soğutucu basit olduğu için GPU etrafındaki dört vidayla sabitlemek yeterli. Arka bölümde bellek yok.
Tüm bellek modülleri ön tarafta. Toplam 512 MB GDDR5 bellek vardı. Kartın spesifikasyonunda bellek frekansı için "800 MHz, 3200 MHz efektif" demiştik hatırlarsanız. Editörünüz spesifikasyonu derlerken "O hızda belleği kim üretiyormuş acaba…" diye merak etmişti. Gördüğümüz tüm kartlar 1 GHz frekansında çalışabilen bellekler taşıyor çünkü.
Bu kartın üzerindeki Qimonda üretimi IDGV51-05A1F1C-40X bellek modülleri de 4 Gbit/s, bir başka deyişle 1 GHz'lik. Dolayısıyla kartı aldığınız gibi bellekleri overclock etmenizde -soğutmaya dikkat ederek elbette- sakınca yok.
GPU bu. 137 milimetrekarede 826 milyon transistör.
Daha yakından bakmak isteyen vardır..
GPU çekirdeğinin boyutlarını bir ataçla karşılaştırmanız için koyduk.
40 nm üretim tekniğine sahip Radeon HD 4770'in güç ihtiyacı 80 Watt. 6 pinli PCIe güç bağlantısı bu gücü karşılamak için fazlasıyla yeterli.
Radeon HD 4830'larla yaptığımız CrossFire denemesini hatırlayın: Radeon HD 4770'le böyle bir çalışma da hoş olacaktır.
Güç ihtiyacı fazla olmadığı için kartın bu alanında da maliyet çok yükselmiyor.
Sonuç: Fiyat/performans liginin yeni şampiyonu
Radeon HD 4830'u ilk incelendiğimizde, yeni fiyat/performans kartı olarak tanımlamıştı. Radeon HD 4770 tam olarak Radeon HD 4830'un yerine geliyor ve fiyat/performans ölçeğinin performans tarafında bir olumsuzluk yaratmadan yerleşiyor. Kart başarılı overclock performansıyla Radeon HD 4850'ye niyet edip para biriktirmeye çalışanların bile aklını çelebilir. Artısı, fiyatının AMD/ATI için daha esnek olması. AMD/ATI sunumlarında (yurtdışı için) 99$ hedefini koymuştu ama kartın piyasaya ilk çıkış fiyatları bunun 10$ fazlasından başlıyor. Ancak kartın AMD/ATI'ye birim maliyeti, Radeon HD 4830'dan düşük ve böylece 115-120$'ın aşağısına bir türlü indiremediğimiz performans değerlerini ucuzlatma olasılığı doğuyor. Kartın bellek arabirimi 128 bit olsa bile GDDR5 bellekleri sayesinde arayı kapatıyor; Radeon HD 4670'le arasında dağlar kadar fark var.
Bir ilginç uygulama da Radeon HD 4830'lara yaptığımız gibi bir CrossFire olanağı. Bir çift Radeon HD 4830, CrossFire kombinasyonunda, ikisinin toplam fiyatından pahalıya satılan kartları utandırmıştı. Tek kart olarak performans aynı olduğuna göre Radeon HD 4770 de bunu rahatlıkla yapabilir gözüküyor. Tabii yine fiyatın düşmesi gerek.
Kartın gelişi muhtemelen fiyatlarda bir oynamaya da yolaçacak. 100$'ın üzerinde satılan herhangi bir GeForce 9600GT yerine biraz daha ekleyip bir Radeon HD 4770 almak daha anlamlı; overclock edilmiş 9600GT Sonic bile standart bir Radeon HD 4770'in gerisinde kalıyor ki Radeon HD 4770 daha da overclock edilebiliyor. Radeon HD 4770 yerine Radeon HD 4830 aramanızın da anlamı yok çünkü performans kaybı yok. Radeon HD 4770'in üstündeki fiyat seviyesinde GeForce 9800GTX+ ve GTS 250 var. Her ikisi de zaten limitlerine yakın çalışıyorlar ve Radeon HD 4770 overclock'la bunlara yetişebiliyor. Geriye bir tek Radeon HD 4850 kalıyor. Overclock edilmiş bir Radeon HD 4770'e geçilse bile onun da rezervlerinde en azından 50 MHz daha güç var.
Bu koşullar altında Radeon HD 4770 genişçe bir fiyat aralığında mantıklı kart görünümü çizerek, tavsiye ödülümüzü kapıyor. Ancak bulunabilirlikle ilgili birkaç not düşmek de gerek. Piyasaya Gigabyte'ın ürünleri en önde giriyor gibi -kartlar gelmiş gözüküyor. Sapphire'ın ilk partisi önümüzdeki günlerde piyasaya girecekmiş. Her ikisi de ufak denebilecek adetlerde. Yüksek adetli Sapphire teslimatı Mayıs ortalarına doğru. Aynı -kısıtlı- sayıda ürün getiren bir de HIS var. HIS Radeon HD 4770'ler Pazartesi gününden itibaren piyasaya girecek, yüksek adetli teslimat ise HIS için yine 20 Mayıs civarı Türkiye'ye ulaşacak. Önümüzdeki 10 gün kadar, bu üç markadan birinin kartını bulursanız alabilecek gibisiniz. Bunlar dışında PowerColor ve MSI'ın Radeon HD 4770'lerinin piyasaya çıkış tarihi belli değil. Asus ise Mayıs'ın 15'iyle 20'si arası bekliyor.
Edindiğimiz fiyat bilgisi 110$ civarında. Daha doğrusu Asus ve PowerColor tahmini fiyat olarak 109$ veriyor. Ötekiler de çok uzaklaşmazlar. Kısacası Mayıs ayının ortalarına kadar Radeon HD 4770 için "taze bitti" lezzetini yakalama olasılığınız var. O tarihten itibarense piyasaya düzenli olarak mal girecek gözüküyor.
RV740 yongası ve Radeon HD 4770
Örnek kartın genel özelliklerini hemen verelim ki merakınız biraz yatışsın. Yazıda ilerledikçe daha fazla ayrıntı bulacaksınız.
AMD/ATI Radeon HD 4770
Çekirdek kod adı: RV740
Üretim tekniği: 40 nm
Transistör sayısı: 826 milyon
Paralel işlemci sayısı: 640
Doku birimi sayısı: 32
ROP sayısı: 16
Çekirdek hızı: 750 MHz
Bellek hızı: 800 MHz (efektif 3200 MHz ya da MT/s)
Bellek tipi: GDDR5
Bellek miktarı: 512 MB
Bellek arabirimi: 128 bit
En yüksek kart gücü: 80 Watt
Kullanıcıların en çok merak ettiği konu, 128 bit bellek arabiriminin yeterli gelip gelmeyeceği. Aslında çoğu kullanıcı bellek performansının sadece bit sayısına bağımlı olduğunu düşündüğü için "128 bit yetmez" diye erken bir sonuca varıyor.
İşin püf noktası, bellek arabirimi 128 bit tutulurken, GDDR5 belleklerin kullanılması. GDDR5'in efektif çalışma hızı, çalışma frekansının dört katı. GDDR3'te ise bu değer çalışma frekansının iki katı olarak gerçekleşiyor. Yani 1000 MHz hızında çalışan GDDR5 belleğin arabirimden veri aktarım performansı, yine 1000 MHz ile çalışan GDDR3 belleğin tam iki katı. Bir başka deyişle, aynı frekansta 128 bit bellek veriyoluna sahip GDDR5, 256 bit veriyolundaki GDDR3'ten yavaş değil. Bu konuyu ekran kartı bellek bantgenişliğini açıkladığımız şu rehberimizde işlemiştik.Radeon HD 4770, AMD/ATI'ye göre Radeon HD 4830'un yerini almak üzere geliyor.
Bu grafiği daha önce Radeon HD 4890 incelemesinde, 4770'i kırparak vermiştik. Yayın yasağı kalktığına göre şimdi kırpıp vermemize gerek yok. Radeon HD 4770'in hedeflenen fiyatı 99$'dı. Bu fiyat seviyesinin bir özelliği var.
AMD/ATI'nin yine daha önce paylaştığı grafiklere göre 100$ seviyesi talebin en yüksek değerlere çıktığı yerlerden biri. En çok grafik kartı 50$ seviyesinden satılıyor -sırf görüntü versin diye yani; bunların yukarısında ise giriş seviyesi oyun sistemleri için 100$ düzeyindeki ekran kartları çok satılıyor. Yukarıya doğru çıktıkça azalan talep şu anda Radeon HD 4890'ların (ya da NVIDIA tarafında GeForce GTX 275'lerin) bulunduğu yerde çok daha kısa bir zirve daha yapıyor ama oyun amaçlayan kullanıcıların pekçoğu yine 100$'lık ekran kartlarına rağbet ediyor.
Bu fiyat seviyesi talebin yüksekliği dışında, giriş seviyesi oyun sistemlerine girdiği için bir özellik daha içeriyor. İçinde bulunduğumuz dönem gibi küresel ekonomik sorun zamanlarında kullanıcılar bu segmente daha da yaklaşıyorlar. Oyun oynamak isteyen kullanıcıların da bütçeleri daralıyor ve bu segmentteki kartlardan daha düşüklerinde oyunlar ya çok düşük kalite, ya da slayt gösterisi hızında çalıştığı için oyuncu, en azından doğru düzgün oyun oynayabileceği kartlardan birini almaya çalışıyor.
Bu segmentte AMD/ATI'nin iki oyuncusu vardı. Radeon HD 4670'lerin pahalı modelleri 100$'ın altına doğru uzanırken, Radeon HD 4830'ların ucuz modelleri de 100$'ın biraz üzerinden yukarı doğru uzanıyorlar. Hemen Radeon HD 4830'un üzerinde ise Radeon HD 4850 bulunuyor. Tüm bu kartların karşısında Yeşil Takım, yani NVIDIA'nın aşağıdan yukarıya GeForce 9600GT, GeForce 9800GT, GeForce 9800GTX ve özdeşi GeForce GTS 250 bulunuyor. Bir tabloyla teknik özelliklerine bakalım.
* Bu değerler bizim test örneğimize ait. Radeon HD 4670'in DDR3 ve GDDR3 bellekli modelleri de bulunuyor.
Teste bizzat katılmamasına rağmen tabloya GeForce GTS 250'yi de koyduk. Özelliklerine iyi bakın: Bu kart, GeForce 9800GTX+'in yeniden etiketlenmişi. Yani biz de bu testte 9800GTX'i test ederek aynı zamanda GTS 250'yi de test etmiş oluyoruz.
Karşılaştırmalı tablo Radeon HD 4770'le AMD/ATI'nin bir taşla kuş katliamı yapma niyetini ortaya koyuyor. Birinci kuş bir tür pozisyon kapama. Radeon HD 4670 bizim ekonomik oyun sistemleri için önerdiğimiz en düşük kart oluyor genelde; her seferinde de biraz daha para verebiliyorsanız 9600GT'ye bakın diyoruz çünkü 9600GT daha yüksek performans getiriyor. Bunda 9600GT'nin bellek bantgenişliği pay sahibi. Radeon HD 4770 bellek bantgenişliğini GeForce 9600GT'yle yarışır seviyeye getiriyor. Ayrıca artan paralel işlemci/ROP/Doku ünitesi sayıları da kartın işlem gücünü yukarı taşıyor.Radeon HD 4770, ünite sayısı olarak Radeon HD 4830'la aynı rakamlara sahip.
İkinci kuş bu ünite sayılarıyla ilgili olarak, muhtemelen Radeon HD 4830'un olması gereken ama o zaman olmayan duruma geliş. Radeon HD 4830, teknik olarak bir Radeon HD 4800 serisi kart. Direkt AMD'den gelen böyle bir bilgi olmasa da tabloyu yorumlarsak, büyük ağabeyleri Radeon HD 4850/4870'le aynı sayıda transistör içermesine rağmen bazı birimleri kapatılarak piyasaya sürülüyor. Çift ya da üç çekirdekli Phenom/Athlon'ları düşünün. Yani AMD/ATI, maliyet açısından bir Radeon HD 4800 kart üretip, bunu ancak Radeon HD 4600 serisinin üst modellerinden biraz daha pahalıya satabiliyor. Radeon HD 4770'in tasarımında paralel işlemci/ROP/Doku ünitesi sayısı Radeon HD 4830'la aynı kalıyor, ama transistör sayısı düşüyor. Bu yonga başına maliyetten tasarruf.
Diğer bir tasarruf yöntemi bellek arabirimi. Neden bellek arabirimi 128 bit kalmış sorusunun yanıtı bu: Bellek arabirimini geniş yapmak maliyet demek. AMD/ATI bellek arabirimini 128 bit tutarak bu maliyetten kurtuluyor ve yerine GDDR5'le aynı bellek bantgenişliğini yakalıyor. Tabii bu noktada GDDR5 bellek fiyatları da bir faktör.
40 nm üretim tekniğini sona sakladık. AMD/ATI, Radeon HD 4770'le 40 nm üretim tekniğine geçiyor -aslında kartın duyurularında "Dünyanın ilk 40 nm grafik yongası" söylemleri de tam buradan geliyor. 40 nm üretim tekniği AMD/ATI için başka bir tasarruf kapısı. Radeon HD 4770'in RV740 kod adlı çekirdeğinin yüzey alanı 137 milimetrekare. Bunda azalan transistör sayısının yanında küçülen üretim tekniğinin de büyük payı var. Karşılaştırmak isteyene, Radeon HD 4800 ailesinin RV770 çekirdeğinin 270 milimetrekare gibi bir alana sahip olduğunu söyleyelim.
Ancak 40 nm üretim tekniği tabii aynı zamanda kullanıcıya yarayacak. Küçülen üretim tekniği ile daha az güç tüketen, daha az ısınan ve potansiyel olarak daha fazla overclock edebildiğimiz bir işlemci bekleyebiliriz. Zaten bu küçük canavar(*) da epeyce potansiyel taşıyor.
Yeterli olduğunu yazıyoruz ama grafikler daha güzel açıklayacaktır. Önce, ekran kartı bellek arabirimiyle ilgili yazımızdan alıntılayalım:
Ekran kartlarının bellek arabirim performansı temel olarak iki parametreden etkilenir: Bit sayısı olarak belirtilen veriyolu genişliği VE efektif bellek hızı. İlki zaten özellik listelerinde hemen göze çarpanlardan biri; Radeon HD 4800 serisinde 256 bit, GeForce GTX 260'larda 448 bit gibi. Diğeri ise bellek tipi ve çalışma frekansıyla ilgili.
Veriyolu genişliği, her aktarımda (transferde) kaç bitlik verinin geçtiğini gösterir. 256 bit bellek veriyoluna sahip bir ekran kartı için, bellekle grafik işlemcisi arasında her aktarımda 256 bit, bir başka deyişle 32 Bayt (Byte) veri iletilir (bit ve byte gibi terimlerin ilişkilerini burada açıklamıştık). Efektif frekans ise bu aktarımlardan saniyede kaç tanesinin gerçekleştiğidir. MHz ya da GHz ile belirtilir(*).
Bellek arabirim bantgenişliği, ekran kartının işlemcisi ile belleği arasında saniyede aktarılabilen toplam veri miktarı olup, bellek veriyolu genişliğinin Byte cinsinden değerinin efektif frekansla çarpılmış hali olarak ifade edilir. Bellekle grafik işlemcisinin haberleşmesinin hızlı olması da ekran kartının performansını artıran bir etkendir.
* Ayrım yapmak açısından efektif frekansı "MTransfer/s", ya da MT/s cinsinden de ifade edebiliriz.
Yani? Bellek arabirimini tanımlamak için, bit sayısını söylemek yeterli değil. Bellek aktarım frekansını da vermelisiniz. Alternatif olarak, ekran kartı özellik listelerinde yukarıda verdiğimiz hesaplamanın hazır yapılmış olanını bulabilirsiniz. "Bellek bantgenişliği" (Memory Bandwidth) gibi bir ifade olarak, GB/s birimiyle geçen bu değer size bellek arabiriminin kaç bit olduğundan ya da ne tür bellek kullanıldığını bilmeseniz bile bellek performansı hakkında fikir edinme olanağı tanır.
Şimdi yukarıda grafiklerini verdiğimiz kartların standart hallerinde bellek performanslarını karşılaştıralım.
Kartların bellek bilgileri
Radeon HD 4850: 256 bit GDDR3, 1986 MHz efektif frekans
Radeon HD 4830: 256 bit GDDR3, 1800 MHz efektif frekans
Radeon HD 4770: 128 bit GDDR5, 3200 MHz efektif frekans
Radeon HD 4670: 128 bit GDDR4, 2200 MHz efektif frekans
GeForce 9600GT: 256 bit GDDR3, 1800 MHz efektif frekans
GeForce 9800GTX+: 256 bit GDDR3, 2200 MHz efektif frekans
GeForce GTS 250: 256 bit GDDR3, 2200 MHz efektif frekans
Radeon HD 4770'i önce fiziksel incelemeye alıyoruz.
Bizdeki örnek böyle basit bir soğutmaya sahipti.
Soğutucu kartın tamamını kaplamıyor ama yine de taktığınız yerin yan tarafındaki slotu devredışı bırakabiliyor. Bellekler de ısı dağıtıcı bloktan nasiplerini almamışlar. Çok şükür fazla ısınmıyorlar.
Aile fotoğrafı: Solda Radeon HD 4830 örneğimiz, sağda (özel soğutmalı da olsa) Radoen HD 4670 örneğimiz. Ortanca kardeş Radeon HD 4770 ortada. Radeon HD 4670'ten büyük, Radeon HD 4830'dan küçük.
Radeon HD 4830'un soğutmasıyla karşılaştırma.
http://galeri.pclabs.com.tr/cache/radeon-hd-4770/radeonhd477009.jpg_600.jpg
Örnek kartta iki DVI, bir de S-Video çıkışı vardı.
Kartın arka tarafı. Soğutucu basit olduğu için GPU etrafındaki dört vidayla sabitlemek yeterli. Arka bölümde bellek yok.
Tüm bellek modülleri ön tarafta. Toplam 512 MB GDDR5 bellek vardı. Kartın spesifikasyonunda bellek frekansı için "800 MHz, 3200 MHz efektif" demiştik hatırlarsanız. Editörünüz spesifikasyonu derlerken "O hızda belleği kim üretiyormuş acaba…" diye merak etmişti. Gördüğümüz tüm kartlar 1 GHz frekansında çalışabilen bellekler taşıyor çünkü.
Bu kartın üzerindeki Qimonda üretimi IDGV51-05A1F1C-40X bellek modülleri de 4 Gbit/s, bir başka deyişle 1 GHz'lik. Dolayısıyla kartı aldığınız gibi bellekleri overclock etmenizde -soğutmaya dikkat ederek elbette- sakınca yok.
GPU bu. 137 milimetrekarede 826 milyon transistör.
Daha yakından bakmak isteyen vardır..
GPU çekirdeğinin boyutlarını bir ataçla karşılaştırmanız için koyduk.
40 nm üretim tekniğine sahip Radeon HD 4770'in güç ihtiyacı 80 Watt. 6 pinli PCIe güç bağlantısı bu gücü karşılamak için fazlasıyla yeterli.
Radeon HD 4830'larla yaptığımız CrossFire denemesini hatırlayın: Radeon HD 4770'le böyle bir çalışma da hoş olacaktır.
Güç ihtiyacı fazla olmadığı için kartın bu alanında da maliyet çok yükselmiyor.
Sonuç: Fiyat/performans liginin yeni şampiyonu
Radeon HD 4830'u ilk incelendiğimizde, yeni fiyat/performans kartı olarak tanımlamıştı. Radeon HD 4770 tam olarak Radeon HD 4830'un yerine geliyor ve fiyat/performans ölçeğinin performans tarafında bir olumsuzluk yaratmadan yerleşiyor. Kart başarılı overclock performansıyla Radeon HD 4850'ye niyet edip para biriktirmeye çalışanların bile aklını çelebilir. Artısı, fiyatının AMD/ATI için daha esnek olması. AMD/ATI sunumlarında (yurtdışı için) 99$ hedefini koymuştu ama kartın piyasaya ilk çıkış fiyatları bunun 10$ fazlasından başlıyor. Ancak kartın AMD/ATI'ye birim maliyeti, Radeon HD 4830'dan düşük ve böylece 115-120$'ın aşağısına bir türlü indiremediğimiz performans değerlerini ucuzlatma olasılığı doğuyor. Kartın bellek arabirimi 128 bit olsa bile GDDR5 bellekleri sayesinde arayı kapatıyor; Radeon HD 4670'le arasında dağlar kadar fark var.
Bir ilginç uygulama da Radeon HD 4830'lara yaptığımız gibi bir CrossFire olanağı. Bir çift Radeon HD 4830, CrossFire kombinasyonunda, ikisinin toplam fiyatından pahalıya satılan kartları utandırmıştı. Tek kart olarak performans aynı olduğuna göre Radeon HD 4770 de bunu rahatlıkla yapabilir gözüküyor. Tabii yine fiyatın düşmesi gerek.
Kartın gelişi muhtemelen fiyatlarda bir oynamaya da yolaçacak. 100$'ın üzerinde satılan herhangi bir GeForce 9600GT yerine biraz daha ekleyip bir Radeon HD 4770 almak daha anlamlı; overclock edilmiş 9600GT Sonic bile standart bir Radeon HD 4770'in gerisinde kalıyor ki Radeon HD 4770 daha da overclock edilebiliyor. Radeon HD 4770 yerine Radeon HD 4830 aramanızın da anlamı yok çünkü performans kaybı yok. Radeon HD 4770'in üstündeki fiyat seviyesinde GeForce 9800GTX+ ve GTS 250 var. Her ikisi de zaten limitlerine yakın çalışıyorlar ve Radeon HD 4770 overclock'la bunlara yetişebiliyor. Geriye bir tek Radeon HD 4850 kalıyor. Overclock edilmiş bir Radeon HD 4770'e geçilse bile onun da rezervlerinde en azından 50 MHz daha güç var.
Bu koşullar altında Radeon HD 4770 genişçe bir fiyat aralığında mantıklı kart görünümü çizerek, tavsiye ödülümüzü kapıyor. Ancak bulunabilirlikle ilgili birkaç not düşmek de gerek. Piyasaya Gigabyte'ın ürünleri en önde giriyor gibi -kartlar gelmiş gözüküyor. Sapphire'ın ilk partisi önümüzdeki günlerde piyasaya girecekmiş. Her ikisi de ufak denebilecek adetlerde. Yüksek adetli Sapphire teslimatı Mayıs ortalarına doğru. Aynı -kısıtlı- sayıda ürün getiren bir de HIS var. HIS Radeon HD 4770'ler Pazartesi gününden itibaren piyasaya girecek, yüksek adetli teslimat ise HIS için yine 20 Mayıs civarı Türkiye'ye ulaşacak. Önümüzdeki 10 gün kadar, bu üç markadan birinin kartını bulursanız alabilecek gibisiniz. Bunlar dışında PowerColor ve MSI'ın Radeon HD 4770'lerinin piyasaya çıkış tarihi belli değil. Asus ise Mayıs'ın 15'iyle 20'si arası bekliyor.
Edindiğimiz fiyat bilgisi 110$ civarında. Daha doğrusu Asus ve PowerColor tahmini fiyat olarak 109$ veriyor. Ötekiler de çok uzaklaşmazlar. Kısacası Mayıs ayının ortalarına kadar Radeon HD 4770 için "taze bitti" lezzetini yakalama olasılığınız var. O tarihten itibarense piyasaya düzenli olarak mal girecek gözüküyor.
__________________
